SFA model

Inhoud

• Wat is het SFA model?
• Suitability
• Feasibility
• Acceptability
• De weging van factoren
• Voorbeeld SFA model
• Beoordelen van strategische opties
• Strategische optie kiezen

Wat is het SFA model?

Het SFA model (SFA matrix) van Johnson and Scholes is een hulpmiddel om strategische opties te toetsen en tegen elkaar af te wegen. De afkorting SFA staat voor suitability, feasibility en acceptability. De toetsing van de strategische opties vindt plaats, door vanuit drie verschillende invalshoeken naar de strategische optie te kijken. Deze drie invalshoeken zijn:  Suitability, feasibility en acceptability. Per invalshoek dienen factoren of criteria te worden opgesteld. Met deze factoren of criteria kan een strategische optie worden getoetst. Hieronder wordt precies uitgelegd hoe een strategische optie getoetst kan worden met het SFA model. Daarnaast tref je een ingevuld SFA model aan als voorbeeld.

Suitability – Geschiktheid

Suitability betekent in het Nederlands: Geschiktheid. Bij suitability wordt getoetst in hoeverre een strategische optie past (geschikt is) bij de trends en ontwikkelingen uit de externe analyse (bijvoorbeeld een DESTEP Analyse). Hieronder zijn een aantal factoren opgesteld die passen bij suitability:

• Benut de strategische optie de kansen en sterktes uit de externe analyse?
• Minimaliseert de strategische optie de zwaktes en bedreigingen uit de externe analyse?
• Lost de strategische optie het centrale probleem op?

Feasibility – Mogelijkheid

Feasibility betekent in het Nederland: Mogelijkheid. Bij feasibility wordt getoetst in hoeverre een strategische optie haalbaar is (mogelijk is). Hierbij wordt gekeken naar de resultaten van de interne analyse. De sterktes en zwaktes uit de interne analyse bepalen in hoeverre het mogelijk is een strategische optie succesvol uit te voeren. De factoren die passen bij feasibility kunnen uit het FOETSJE model worden gehaald. De volgende factoren kunnen onder feasibility worden geplaatst:

• Is de strategische optie Financieel uitvoerbaar?
• Is de strategische optie Organisatorisch uitvoerbaar?
• Is de strategische optie Economisch uitvoerbaar?
• Is de strategische optie Technologisch  uitvoerbaar?
• Is de strategische optie Sociaal verantwoord?
• Is de strategische optie Juridisch uitvoerbaar?
• Is de strategische optie Ecologisch verantwoord?

Acceptability – Acceptabel

Acceptability betekent in het Nederland: Acceptabel. Acceptability richt zich op twee aspecten van een strategische optie, namelijk: Het financiële aspect van een strategische optie en de belanghebbenden. Bij het financiële aspect dient te worden bekeken in hoeverre een strategische optie financiële risico’s met zich meebrengt. Het aspect belanghebbenden richt zich op de wisselwerking tussen de strategische optie en de reactie van belanghebbende hierop. Onder belanghebbenden verstaan we aandeelhouders, kredietverstrekkers, medewerkers, leveranciers, klanten en de overheid. De volgende factoren kunnen onder acceptability worden geplaatst.

• Het verwachte rendement van de strategische optie
• De financiële risico’s van de strategische optie
• De mate waarin belanghebbenden de strategische optie accepteren

De weging van factoren

Zoals hierboven aangegeven dienen bij iedere invalshoek (suitability, feasibility en acceptability) factoren te worden opgesteld. Aan iedere factor dient vervolgens een weging te worden gekoppeld. De weging geeft aan in hoeverre een factor belangrijk is. Deze weging zou bijvoorbeeld tussen de 1 (minst belangrijk) en 5 (meest belangrijk)  kunnen zitten. De weging die gegeven wordt aan iedere factor is niet standaard. Daarom is het verstandig om de gegeven weging per factor te verantwoorden (in de bijlage). Onderstaande afbeelding is een voorbeeld, van de weging die aan iedere factor kan worden gegeven:

 

 

 

 

 

 

 

Voorbeeld SFA model

Hieronder is een voorbeeld van een ingevuld SFA model weergegeven. Per invalshoek zijn factoren opgesteld en aan iedere factor is een weging gegeven. Beide strategische opties staan in het SFA model, zichtbaar als strategische optie A en B. Bij iedere factor is zowel strategische optie A en B beoordeeld. Onder het ingevulde SFA model is toegelicht hoe de score bij iedere factor, bij iedere invalshoeken in in zijn totaliteit tot stand is gekomen.

 

Beoordeling van strategische opties

De strategische opties worden beoordeeld door een score tussen de 1 (slechte scoren) en 5 (goede scoren) te geven bij iedere factor. Wanneer je vervolgens de weging per factor vermenigvuldigd met de score per factor, krijg je de totaalscore per factor.

 

Totaalscore per factor

Bij suitability is een factor: Het benutten van kansen en sterktes. Deze factor heeft een weinig van 4. Strategische optie A heeft bij de factor een score van 5. Door de weging per factor (4) te vermenigvuldigen met de score per factor (5), krijg je de totaalscore van deze factor. De totaalscore van deze factor is 20 (4 x 5).

 

Totaalscore per invalshoek

De totaalscore per invalshoek, krijg je door de totaalscore per factor van de betreffende invalshoek bij elkaar op te tellen. Vervolgens wordt de totaalscore per invalshoek zichtbaar. Bij de invalshoek: Suitability, staan drie factoren. Deze factoren zijn: Het benutten van kansen en sterktes, het minimaliseren van bedreigingen en zwaktes en het oplossen van het centrale probleem. Deze factoren hebben een score van 20 (4 x 5), 16 (4  x 4) en 20 (5 x 4). Indien deze scores bij elkaar worden opgeteld is de totaalscore van de invalshoek suitability zichtbaar, namelijk: 56 (20 +16 + 20). Naast de totaalscore per invalshoek kan de maximaal te behalen score worden weergegeven ter verduidelijking.

 

Totaalscore strategische optie 

De totaalscore per strategische optie wordt weergegeven door de totaalscores per invalshoek bij elkaar op te tellen. Bij strategische optie A is de totaalscore bij suitability (56), bij feasibility (80) en bij acceptability (12). Bij elkaar opgeteld is de totaalscore voor strategische optie A 148. De maximale totaalscore per strategische optie is 175. Ter verduidelijking kan een rapportcijfer aan een strategische optie worden toegekend. Daarbij deel je de behaalde score door de maximaal te behalen score, waarna je dit vermenigvuldigd met 100. Het rapportcijfer voor strategische optie A is in dit geval 8,5 (148 / 175 x 100 = 84,57).

Strategische optie kiezen

Zoals is aangegeven is het SFA model een hulpmiddel om een strategische optie te kiezen. Strategische optie A heeft de hoogste score bij suitability, feasibility en acceptability. Daarmee is strategische optie A de meeste geschikte, biedt het de meeste mogelijkheden en is de optie het meest acceptabel. De totaalscore van strategische optie A is 148, waarmee strategische optie A als rapportcijfer een 8.5 krijgt. Strategische optie B heeft een lager rapportcijfer, namelijk een 5.4.